Personeelstekort zorg: oorzaken en oplossingen

De oorzaken van het personeelstekort in de zorg

De belangrijkste oorzaak van het personeelstekort in de zorg is de toenemende zorgvraag door de vergrijzing en toenemende langdurige zorg. Er zijn verschillende maatschappelijke en medische trends die de druk op de zorg vergroten:

• De verwachting is dat in 2030 twee keer zoveel mensen aan de ziekte van Alzheimer kunnen lijden.
• Er zijn steeds meer ziekten waaraan iemand tien jaar geleden nog overleed, maar die nu een chronische aandoening zijn. De zorg hiervoor kost extra mankracht.
• Er is meer mogelijk qua levensreddende en levensverlengende behandelingen. Dat betekent dat patiënten over een langere periode worden behandeld en gemonitord.

De voorspelling is dat vooral in de langdurige zorg – waaronder thuiszorg en ouderenzorg vallen – het personeelstekort zal toenemen. Ook omdat de behoefte aan zorg bij die patiëntengroep het snelste groeit.

 

Organisatorische oorzaken personeelstekort in de zorg

De tekorten zijn niet alleen terug te leiden naar de vergrijzing:

• De werkdruk in de zorg is hoog, mede door onderbezetting.
• De hoge werkdruk leidt tot extra ziekteverzuim in de zorg (ruim 7,5% van de werkenden in de zorg en welzijn).
• De uitstroom van zorgpersoneel groeit.
• Er wordt veel parttime gewerkt met contracten voor weinig uren.
• Er gaat tijd op aan ‘onnodige administratieve lasten’.

Als voorbeeld van onnodige administratieve lasten noemt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) de (handmatige) vijfminutenregistratie in de wijkverpleging. Coöperatie VGZ geeft in het Zinnige Zorg Portaal hier een praktisch alternatief voor.

 

Kortetermijnoplossingen voor het personeelstekort in de zorg 

De volgende oplossingen kunnen het personeelstekort in de zorg op korte termijn terugdringen. Voorwaarde is dat zorgsector en overheid daarbij samen optrekken.

Eigen ideeën en vernieuwingen van zorgprofessionals 

De Good Practices die Coöperatie VGZ deelt, komen voort uit ideeën van zorgprofessionals. Zij weten als geen ander wat goed is voor de patiënt en wat de zorg beter maakt. Er zijn veel voorbeelden van Good Practices, zoals hulpmiddelen waardoor mensen zelf hun steunkousen kunnen aantrekken. Of een leefstijlprogramma dat mensen met ernstig overgewicht helpt bij een gezondere leefstijl. Ook werkt zorgorganisatie Omring samen met Coöperatie VGZ aan zinnige zorg voor ouderen. Daarbij bepalen de wijkverpleegkundige en de cliënt samen wat de beste passende zorg is. Coöperatie VGZ heeft inmiddels ruim 160 ‘Good Practices’ verzameld. 

FIT-initiatieven voor een toekomstbestendige bedrijfsvoering

Naast ‘Good Practices’ deelt Coöperatie VGZ tal van voorbeelden die bijdragen aan een toekomstbestendige bedrijfsvoering. Deze zogenoemde FIT-initiatieven richten zich op:

• Het verlagen van de (netto) bedrijfskosten.
• Efficiënte inzet van (arbeidstijd van) zorgpersoneel.
• Duurzame zorg.

Waar ‘Good Practices’ over de zorgvraag gaan – betere zorg tegen lagere kosten, hogere patiënttevredenheid –, gaan FIT-initiatieven over de bedrijfsvoering van de zorgaanbieder. Denk aan initiatieven om het verzuim omlaag te brengen of materiaalverspilling tegen te gaan.