Verslag: Klok tikt voor zorgtransformatie

VGZ-transformatiedebat zet IZA-partijen in beweging 
 
“Een heel mooi en waardevol debat”, “een inspirerende avond waar het goede gesprek werd gevoerd”. De reacties op de laatste editie van ‘In debat bij VGZ’ over zorgtransformatie waren unaniem positief. Het debat zette méér dan alleen de tongen in beweging. “Na het debat werden gegevens uitgewisseld en afspraken ingepland”, aldus wethouder Hilde de Wit (gemeente Oss). “De beweging kwam meteen letterlijk op gang.” 

Het was een bestuurlijk gezelschap van gewicht dat zich op 10 september in de Campus in Arnhem had verzameld. Rode draad van het debat was de vraag hoe verder met de transformatie van de zorg. Met de sluiting van de subsidiepot die hoort bij het Integraal Zorgakkoord (IZA), de recente ondertekening van het Aanvullend Zorg en Welzijnsakkoord (AZWA) en de komende Tweede Kamerverkiezingen staat die transformatie op een kantelpunt.  

Naast bestuurders uit de ziekenhuizen en langdurige zorg, waren er vertegenwoordigers van branche- en beroepsverenigingen, waaronder ActiZ, de Nederlandse ggz, de Federatie Medisch Specialisten (FMS), de Landelijke Huisartsenvereniging (LHV), InEen en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). Ook de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en het Zorginstituut waren van de partij, net als enkele wethouders en (kandidaat) Kamerleden van respectievelijk D66, GroenLinks-PvdA en VVD. 

Gedeelde urgentie 

De grote en brede opkomst onderstreepte het gevoel van gedeelde urgentie rond zorgtransformatie. “We zullen wat anders moeten gaan doen”, vatte FMS-voorzitter Karel Hulsewé dit sentiment samen, want doorgaan op de oude voet is onhoudbaar.   

Burger keihard nodig 

De contouren van die andere werkwijze kwamen tijdens het debat nadrukkelijk naar voren: passende zorg, samenwerken over schotten en domeinen heen, preventie én meer eigen inbreng van de burger. “We hebben de burger keihard nodig bij die zorgtransformatie”, aldus bestuursvoorzitter Pauline Terwijn van Pantein. “Wij kunnen dat niet als zorgpartijen alleen. Je moet echt aan je inwoners vragen wat ze nodig hebben en het van daaruit consequent anders gaan doen.” 
 
Ook andere VGZ-alliantiepartners, waaronder Bernhoven, CWZ, Haga Ziekenhuis, de Noordwestziekenhuisgroep Rivas en de Zorggroep Noord- en Midden-Limburg, leverden een actieve bijdrage aan het debat.  

Scherpe dilemma’s  

Hoewel het draagvlak voor de algemene uitgangspunten van de zorgtransformatie groot bleek, traden er ook scherpe dilemma’s naar voren. “Als het om transformatie gaat, doen we eigenlijk iets geks”, stelde bestuursvoorzitter Otwin van Dijk van het Slingeland ziekenhuis. “We willen graag passende zorg, maar we betalen productie. We zeggen dat we de inwoners centraal stellen, maar we knippen hem op in allerlei verschillende wetten en contrasterende betaaltitels.” 
 
Preventie 

Ook de huidige aandacht voor preventie heeft iets ongerijmds, betoogde voor bestuursvoorzitter Stefan Kroese van de Noordwestziekenhuisgroep. “Als we zeggen dat preventie, leefstijl en leefomgeving belangrijk zijn, dan is mijn vraag: hoe kan het dat ik in elke krant lees: we sluiten het zwembad, we sluiten de bibliotheek?”   

Ingewikkelde wetgeving 

Dat de intenties rond zorgtransformatie niet altijd stroken met de financieel-juridische realiteit, mag de politiek zich aanrekenen, aldus GL/PvdA-Kamerlid Lisa Westerveld: “We hebben ongelooflijk veel ingewikkelde wetgeving.” En die zit niet alleen de transformatiepartijen in de weg, maar vooral de kwetsbare burger.  

Het eerlijke verhaal 

“We durven in Den Haag ook niet altijd het eerlijke verhaal te vertellen”, aldus collega-Kamerlid Harry Bevers van de VVD. “Als er een spoedeisende hulp sluit, dan staan we binnen dertig seconden bij de microfoon, willen we een debat en hebben we vragen aan de minister. Terwijl de werkelijkheid een hele lastige boodschap is, namelijk: de rek is er wel uit in de zorg.” 

Toch mag dit volgens voorzitter Ruth Peetoom van de Nederlandse ggz geen excuus zijn om in gesomber te blijven hangen: “Het verhaal dat we moeten houden, is dat als we het anders gaan doen, de zorg uiteindelijk gewoon beter wordt dan nu.    

Meepraten?

Met ‘In debat bij VGZ’ geven we een podium aan iedereen die zich betrokken voelt bij gezondheid en zorg in Nederland. We zijn ook benieuwd naar ieders mening. Dus wil je meepraten of gewoon eens meeluisteren? Wees welkom en meld je aan!

Vragen of opmerkingen? Neem dan contact op via indebatbijVGZ@vgz.nl