Wachttijden voor zorg zijn in de praktijk langer dan men verwacht
De toenemende zorgvraag en de oplopende personeelstekorten staan bekend als de belangrijkste uitdagingen in de zorg. Eén van de zichtbare gevolgen hiervan is het oplopen van de wachttijden voor een operatie of behandeling. Toch denken veel mensen dat dit in de praktijk nog wel meevalt.
Zo denkt 57% van het Nederlands publiek dat ze voor een staaroperatie binnen 13 weken geholpen kunnen worden. 15% heeft een nog rooskleuriger beeld en verwacht maximaal 4 weken te moeten wachten. Maar in werkelijkheid duurt het gemiddeld 20 weken voor een staaroperatie kan plaatsvinden. Bij een liesbreukoperatie schat twee derde van de ondervraagden de wachttijden tot 13 weken in, waar deze gemiddeld gezien oplopen tot 24 weken. En voor een injectie die bijdraagt aan pijnbestrijding verwacht 69% binnen 8 weken aan de beurt te zijn waar de werkelijke wachttijd 11 weken bedraagt.
Nederlanders zijn overwegend positief over de zorg
Dit zorgt er niet voor dat Nederlanders negatief tegen de zorg aankijken. Met 56% denkt meer dan de helft van de mensen positief tot zeer positief over de zorg. De meeste mensen vinden dat de kwaliteit zeer goed is, maar plaatsen de kanttekening dat vraag en aanbod niet met elkaar matchen. Veel mensen zijn bereid om zelf bij te dragen aan het verkorten van wachttijden. De meerderheid (77%) ziet het echter wel als taak van de huisarts of de zorgverzekeraar om uit te zoeken waar men het snelst aan de beurt is.
Zorgverzekeraars krijgen inzage in wachtlijsten
In 2026 krijgen zorgverzekeraars inzage in wachtlijsten in de zorg. Hierdoor krijgen zij zicht op waar en voor welke behandeling of operatie mensen die bij hen verzekerd zijn op een wachtlijst staan. Wanneer een verzekerde expliciet toestemming geeft voor bemiddeling door de zorgverzekeraar en de wachttijd is langer dan landelijk voor de operatie of behandeling is afgesproken (treeknorm), kan de zorgverzekeraar proactief handelen om de verzekerde te helpen. In de oude situatie moest de verzekerde zelf initiatief nemen om voor bemiddeling in aanmerking te komen. Wachtlijstbemiddeling door een zorgverzekeraar wordt in het onderzoek positief ontvangen. 68% zou hier gebruik van willen maken als de situatie op hen van toepassing wordt.
De nieuwe afspraken die moeten bijdragen aan het verkorten van wachtlijsten komen voort uit het Aanvullend Zorg en Welzijn Akkoord (AZWA) dat op 8 september 2025 ondertekend is door partijen uit zorg, welzijn en overheid.
210.900 weken wachttijdreductie tussen januari en september 2025
Laura van Hulst (Directeur Gidsen Coöperatie VGZ): “Veel verzekerden hebben te maken met een lange wachttijd in de zorg. Dit leidt tot vervelende situaties waarin mensen vastlopen in hun dagelijks bestaan. Wij willen graag helpen door te gidsen naar een plek waar ze eerder geholpen kunnen worden. Dat doen we telefonisch, via de app en met een Wachttijdvergelijker waarmee mensen snel kunnen zien of en waar er sneller plek voor ze is. Tot en met september realiseerden we hiermee dit jaar al 210.900 weken aan wachttijdreductie voor verzekerden. Daarmee kunnen we niet alle problemen rondom wachttijden oplossen, maar we kunnen de bestaande capaciteit binnen de zorg wel beter gaan benutten. ”
Bijlage: Rapport Ipsos I&O voor Coöperatie VGZ over wachttijden en wachtlijstbemiddeling
